Biuletyn 3(4)/1997 Strona główna

Callas dla początkujących

Uwagi są adresowane do melomanów, którzy znalazłszy się w sklepie płytowym zatrzymują się bezradnie przed półką z nagraniami Marii Callas. Nagrania mogą być uszeregowane wedle różnych kryteriów lub zestawione bez znajomości rzeczy. A zatem, jak należy szukać?

Podstawowy podział nagrań jest oczywisty: studyjne i live. Te ostatnie były nagrane w trakcie spektakli operowych i koncertów. Kluczem będzie tutaj firma wydająca kompakty z nagraniami studyjnymi, czyli głównie EMI. W takich przypadkach należy jednak uważać, ponieważ EMI wydaje również nagrania live. Dla ułatwienia podaję pełną listę nagrań studyjnych wraz z wykonawcami głównych partii i dyrygentami. Zdarza się jednak, że istnieją nagrania tej samej opery dokonane w studio i live. Przez firmę CETRA zostało dokonanych kilka nagrań:

  • Ponchielli – Gioconda (Barbieri, Poggi, dyr. Votto) 1952
  • Verdi – La Traviata (Albanese, Saverese, dyr, Santini) 1953.
    •

    Dla tej firmy Maria Callas nagrała również kilka arii.

    Pozostałe nagrania zostały dokonane studyjnie dla Columbii/EMI:

  • Verdi – Aida (Barbieri, Tucker, dyr. Serafin) 1955
  • Verdi – Bal maskowy (di Stefano, Gobbi, dyr. Votto) 1956
  • Rossini – Cyrulik Sewilski (Alva, Gobbi, dyr. Galliera) 1957
  • Puccini – Cyganeria (di Stefano, Panerai, dyr. Votto) 1956
  • Mascagni – Rycerskość Wieśniacza (di Stefano, Panerai, dyr. Votto) 1956
  • Verdi – Moc Przeznaczenia (Tucker, Tagliabue, dyr. Serafin) 1954
  • Ponchelli – Gioconda (Ferraro, Capuccili, dyr. Votto) 1959
  • Donizetti – Łucja z Lammermoor (di Stefano, Gobbi, dyr. Serafin) 1953
  • Donizetti – Łucja z Lammermoor (Tagliavini, Ładysz, dyr. Serafin) 1959
  • Puccini – Madame Butterfly (Gedda, Danieli, dyr. Karajan) 1955
  • Puccini – Manon Lescaut (di Stefano, Calabrese, dyr. Serafin) 1957
  • Bellini – Norma (Filipeschi, Rossi – Lemeni, dyr. Serafin) 1954
  • Bellini – Norma (Corelli, Zaccaria, dyr. Serafin) 1960
  • Leoncavallo – Pajace (di Stefano, Gobbi, dyr. Serafin) 1954
  • Bellini – Purytanie (di Stefano, Panerai, dyr. Serafin) 1953
  • Verdi – Rigoletto (di Stefano, Gobbi, dyr. Serafin) 1955
  • Bellini – Lunatyczka (Monti, Zaccaria, dyr. Votto)1957
  • Puccini – Tosca (di Stefano, Gobbi, dyr. de Sabata) 1953
  • Puccini – Tosca (Bergonzi, Gobbi, dyr. Pretre) 1964
  • Verdi – Trubadur (di Stefano, Panerai, dyr, Karajan) 1956
  • Rossini – Turek we Włoszech (Gedda, Rossi – Lemeni, dyr. Gavazzeni) 1954
  • Bizet – Carmen (Gedda, Blanc, dyr. Pretre) 1964
  • Puccini – Turandot (Fernandi, Zaccaria, dyr. Serafin) 1957

    •

    Callas nagrała również dla Columbii/EMI kilkanaście płyt recitalowych. Nieliczne tylko nagrania dokonano w systemie stereofonicznym. Są to: Cyrulik Sewilski, Gioconda z Ferrarem i Cappucilim, Łucja... z Ładyszem, Norma z Corellim, Tosca z Bergonzim i Carmen.

    A więc jak wybierać? Dobrym wskaźnikiem wydają się być lata nagrań. Strona wokalna interpretacji Marii Callas najlepiej prezentuje się w wykonaniach do 1957. W późniejszych nagraniach głos śpiewaczki prezentuje się coraz gorzej. Natomiast w miarę upływu lat poziom interpretacji wzrasta. Te same kryteria stosują się do nagrań live, ale ich stronę techniczną trudno jest ocenić ze względu na źródła. Meloman zazwyczaj orientuje się w jakości nagrań studyjnych. Wie, że nagrania EMI są dobrej jakości, CETRY gorszej. Stereo są lepsze od mono, itp. Nagrania live tej samej opery mogą być dobre i słabsze technicznie. Na przykład nagrania Traviaty z 1955 roku wydane przez firmę EMI jest do przyjęcia, zaś wydane przez MRF jest nie do przyjęcia. Pirat Belliniego wydany przez EMI jest technicznie gorszy od wydanego przez firmę VERONA. Byłoby więc wskazane, aby meloman sięgający po wybraną pozycję poprosił sprzedawcę o odtworzenie. Można również kierować się datą zarejestrowanego spektaklu, bowiem przedstawienia do roku 1954 są w złym stanie technicznym.

    Co zatem wybierać? Początkujący fan Marii Callas może kupić nagrania studyjne Łucji z Lammermooru z di Stefano i Gobbim, z nagrań live może sięgnąć po Traviatę z 1955 roku oraz Poliuta Donizettiego z 1960r.

    Życzę powodzenia w polowaniu na nagrania Callas.

    Janusz Strycharz