Biuletyn 3(16)/2000Strona główna

Oj, Misza!

Tak nazywa go nie tylko Ameryka, ale i cały świat. Michaił Barysznikow – żywa legenda naszych czasów. Urodził się 24 stycznia 1948 roku w Rydze, tam też stawiał pierwsze kroki w sztuce baletowej. Później, w leningradzkiej szkole baletowej, dostał się pod opiekę jednego z najlepszych pedagogów – Aleksandra Iwanowicza Puszkina. Baryszników debiutował na scenie Teatru i. Kirowa w Leningradzie w pas de deux z I aktu Giselle A. Adama. W latach 1967-1974, będąc solista tego teatru, występował w pas de trois w Jeziorze łabędzim, w Korsarzu, Copelii, Romeo i Julii, Don Kichocie. Tańczył partię Błękitnego Ptaka i Księcia Desire w Śpiącej królewnie. W 1974 roku został za granicą podczas tournee baletu Kirowa po Kanadzie i USA. Można powiedzieć, że był to czas “wielkich ucieczek”: w 1961 roku “skoku w wolność” dokonał Rudolf Nurejew, 1 90 w Londynie została Natalia Makarowa. Na Zachodzie Barysznikow związał się początkowo z American Ballet Theatre (1974-78), gdzie tańczył m.in. partie Jemsa, Franza, Zygfryda, Pietruszki, Solisty w Temacie z wariacjami, księcia w Dziadku do orzechów we własnej choreografii. W tym czasie tańczył również w słynnych baletach współczesnych: Młodzieniec i śmierć, Carmen (R. Petit), Hamlet (J. Neumeier). W latach 1978-79 występował jako solista New York City Ballet m.in. w baletach: Apollon musagete, Syn marnotrawny, Sen nocy letniej, Orfeusz, Cztery temperamenty, Pory roku, Popołudnie Fauna. W 1980 wrócił do American Ballet Theatre, już nie tylko jako pierwszy tancerz, ale i dyrektor artystyczny. W teatrze tym wystawił kilka swoich choreografii: Dziadek do orzechów (1976), Don Kichot (1978), Kopciuszek (1983), Jezioro łabędzie (1989). Od 1990 roku występuje z założonym wspólnie z Markiem Morissem zespołem Withe Oak Dance Project.

Michaił Barysznikow to nie tylko doskonały tancerz klasyczny i współczesny oraz zdolny choreograf. To także showman, który dzięki popularności, jaka daje telewizja (filmy Białe noce, Punkt zwrotny, programy Barysznikow na Broadwayu, Barysznikow w Hollywood, Barysznikow – taniec i tancerz) oraz dzięki licznym romansom, chętnie opisywanym przez prasę, skutecznie konkuruje z gwiazdami Hollywood. “Misha” stał się nie tylko gwiazdą pierwszej wielkości, ale i maskotką Ameryki. Romanse ze scenicznymi partnerkami, a przede wszystkim ze słynnymi aktorkami (Lizą Minelli, Izabelle Roselini, Janin Turner, Jesica Lang) złożyły się bowiem na popularny obraz Barysznikowa w równym stopniu, co jego wspaniałe skoki i niesamowite wręcz piruety. W świadomości miłośników baletu pozostanie zapewne jako bezsprzecznie wielki talent, ale z nieco łobuzerskim uśmiechem na twarzy.

Katarzyna K. Gardzina