Trubadur 3(20)/2001 Strona główna

Brat Mozart

Miałem już okazję pisać w Trubadurze o symbolice masońskiej w twórczości Wolfganga Amadeusza Mozarta (nr 1 (10)/1999). Ostatnio ukazał się nakładem gdyńskiej oficyny URAEUS przekład książki Guy Wagnera Brat Mozart. Inicjatywa wydawnictwa niezwykle cieszy, jest to bowiem pierwsza pozycja w języku polskim, której przedmiotem jest działalność wolnomularska genialnego kompozytora oraz wpływy idei wolnomularskich na jego twórczość. Bibliografia światowa podobnych publikacji jest niezwykle obszerna, są to często książki pisane przez masonów i skażone przez to pewną konfesyjnością; także Guy Wagner jest wolnomularzem, jednak jemu podobnej pułapki udało się uniknąć. Ze wszech miar należy więc pochwalić wybór URAEUSA. Wydawnictwo poprosiło też o napisanie wprowadzenia do książki Tadeusza Cegielskiego – osobę niezwykle kompetentną, bo zarówno masona (Wielki Mistrz Wielkiej Loży Narodowej Polski), jak też znanego historyka masonerii (profesor Uniwersytetu Warszawskiego).

W przeciwieństwie do wielu swoich kolegów po piórze Wagner nie zajął się wyłącznie masońską twórczością Mozarta, lecz w obszernej pierwszej części (Wolnomularstwo w XVIII wieku) przedstawił dzieje masonerii. Dzięki temu czytelnik, któremu ruch wolnomularski jest obcy, łatwiej może zrozumieć zarówno powody, jakie kierowały kompozytorem, gdy wstępował do loży (część II Mozart jako wolnomularz), jak też pojąć znaczenie inspiracji wolnomularskiej w procesie komponowania (część III Oddziaływanie idei masońskich). Dla czytelników Trubadura najbardziej interesująca powinna być część IV książki zatytułowana Wielka pieśń, a poświęcona w całości Czarodziejskiemu fletowi. W części ostatniej Mity i legendy Guy Wagner przedstawił toczące się od dawna dyskusje na temat Requiem, choroby, śmierci i pogrzebu kompozytora. W książce zostały zamieszczone interesujące suplementy, jak teksty utworów wolnomularskich Mozarta, omówienie masońskiej dyskografii i, przede wszystkim, obszerna bibliografia dotycząca problemu.

W Prologu książki Guy Wagner napisał: Moim celem jest możliwie klarowne i precyzyjne przedstawienie faktów, jak również wypowiedzi licznych naukowców, muzykologów, historyków, pisarzy i filozofów zajmujących się owym znaczącym aspektem aktywności umysłowej Mozarta, porównanie lub zakwestionowanie ich twierdzeń i tez, a tym samym przyczynienie się do powstania bardziej wiarygodnego obrazu kompozytora na tle jego epoki. Moim zdaniem luksemburski muzykolog-mason cel swój osiągnął; jego książka powinna stać się obowiązkową lekturą każdego wielbiciela twórczości Wolfganga Amadeusza Mozarta.

Krzysztof Skwierczyński

  • Guy Wagner, Brat Mozart, tł. Jerzy Korpanty wyd. URAEUS, Gdynia 2001, s. 251.