Pieśń solowa, dzięki swej niezwykłej popularności i powszechności, należy do tych utworów muzycznych, które pozwalają kompozytorom nawiązać niemal osobistą łączność z odbiorcą. A polska pieśń jest szczególna w swych emocjach i technice muzycznej. Jej na ogół niewyszukana prostota połączona z bogactwem brzmieniowym, z narracją dźwiękową zmuszają wykonawców do wyjątkowej kultury interpretacji i odpowiedniego doboru wokalnych środków przekazu. I warunki te spełnia, na prezentowanym krążku, młody tenor Paweł Skałuba, wychowanek gdańskiej AM (klasa prof. Piotra Kusiewicza), laureat szeregu konkursów wokalnych. Płyta zawiera 22 pieśni: Moniuszki (w tym Prząśniczkę – chyba pierwsze nagranie przez tenora!), Chopina, Karłowicza, Szymanowskiego i Paderewskiego. Paweł Skałuba dysponuje, jak podkreślają krytycy, lirycznym głosem o szlachetnym brzmieniu. Głos ten jest bardzo dobrze prowadzony, brzmi naturalnie i swobodnie, interpretacja wyważona i zróżnicowana uwidacznia ludowość i nostalgię w pieśniach Moniuszki, polską „salonowość” pieśni Chopina, melancholię Karłowicza, posępną namiętność Szymanowskiego i ów polski idiom w pieśniach Paderewskiego (do słów Mickiewicza). Wartości estetyczne nagrania wzbogaca znakomity, wręcz doskonały akompaniament Waldemara Malickiego.

***

Topika miłosna oraz różne oblicza miłości są myślą przewodnią łączącą utwory zarejestrowane na omawianej płycie. Nagranie otwierają pieśni Felixa Mendelssohna (ze słynną Auf Flügeln des Gesanges nr 2 op. 34), pochodzące z dekady 1830-40, tak różnorodne w nastrojach i wywoływanych uczuciach. W odmienny klimat wprowadza słuchacza cykl Roberta Schumanna Miłość i życie kobiety. Zgodnie z zamysłem kompozytora „obejmuje całą gamę uczuć: od zachwytu do niezrozumienia, od pełni szczęścia po doświadczenie śmierci”. Płytę uzupełniają dwie pieśni Franciszka Liszta i 6 miniatur Fryderyka Chopina, bardzo „literackich” w treści i bardzo polskich w brzmieniu. Wszystkie prezentowane utwory brzmią naturalnie, swobodnie, choć zarazem sugestywnie. Ale to już zasługa wykonawczyń. Bożena Harasimowicz potrafi swym głosem przekazać wszystkie emocje wykonywanych utworów. Artystka obdarzona jest sopranem lirycznym o szlachetnej barwie. Śpiewa stylowo, precyzyjnie. Jej dźwięczny głos prowadzony jest swobodnie, choć w sposób bardzo skupiony. Śpiewaczka w swej bogatej działalności artystycznej nie unika wprawdzie partii operowych i oratoryjnych, jednak rodzaj jej głosu zdecydowanie ułatwia jej interpretację właśnie pieśni. Bardzo dobrą partnerką Bożeny Harasimowicz jest w tym nagraniu pianistka, związana poprzednio z operą w Kijowie, a obecnie z Operą Bałtycką.

***

Malutki napis na okładce tej CD informuje, iż jest to pierwsze nagranie w historii fonografii. Istotnie, nawet więcej: 5 spośród 10 utworów zamieszczonych na tej płycie zostało w ogóle po raz pierwszy wykonanych. A przecież wszystkie owe utwory wyszły spod pióra Witolda Lutosławskiego, kompozytora równie znanego, co znakomitego. Pisane w końcu lat 50-tych z powodów czysto merkantylnych, weszły na stałe do repertuaru ówczesnych piosenkarzy. W piosenkach tych uderza prostota melodyczno-harmoniczna, nieskomplikowany układ formalny, polegający na budowie zwrotkowej z powtarzającym się refrenem. Sama struktura i prowadzenie linii melodycznej są na ogół przyswajalne i głęboko zapadają odbiorcom w pamięć.

Autorem pomysłu wydania tej płyty jest wybitny śpiewak i pedagog Piotr Kusiewicz. To on desygnował do jej nagrania swego utalentowanego wychowanka – Mariusza Klimka, dyplomanta AM w Gdańsku w zakresie śpiewu solowego i piosenkarstwa. Mariusz Klimek ma już dość wszechstronny repertuar, w swej interpretacji przekazuje tekst i melodię w sposób zachowujący równowagę między słowem i muzyką. Odstępuje jednak wyraźnie od wykonawstwa „klasycyzującego”, wydobywa z tych piosenek, zachowując umiar i tempa, pełną dynamikę charakterystyczną dla aranżacji jazzowej. Śpiewakowi towarzyszy kwartet instrumentalny złożony z fortepianu, saksofonu tenorowego, gitary basowej i perkusji.

Dołączona do płyty książeczka przynosi bardzo interesujący szkic wykonawcy o tej dziedzinie twórczości Witolda Lutosławskiego.

***

Oddaję do rok Państwa 3-płytową antologię przebojów muzyki operetkowej, pierwsze tego typu wydawnictwo w dziejach polskiej fonografii. Tę bogatą i tak bardzo różnorodną kolekcję zawdzięczamy Polskiemu Radiu, które z wielkim smakiem, konsekwencją i poczuciem dokumentacyjnej odpowiedzialności rejestrowało mistrzów polskiej sceny muzycznej, także w operetkowym repertuarze – napisał w albumie płyt Bogusław Kaczyński, autor merytorycznego opracowania i redaktor owej antologii. Z wielkim znawstwem ułożył także kolejność nagrań oraz dobrał utwory i wykonawców. Mamy więc przegląd najpiękniejszych i najpopularniejszych arii, ale także możemy słuchać i tych z mniej znanych operetek (np. Dzwony z Corneville, Karnawał w Rzymie, Fryderyka). Możemy też podziwiać interpretacje tak wielkich polskich gwiazd operetki jak Beata Artemska, Iwona Borowicka, Janina Guttnerówna, Felicja Jagodzińska, Agnieszka Kossakowska, Krystyna Nyc-Wronko, Elżbieta Poniatowska, Wanda Polańska, Elżbieta Zakrzewska, Jerzy Dzianysz, Stanisław Herdzin, Ryszard Tarasewicz, Mieczysław Wojnicki.

Wspaniali są również w operetkowym repertuarze nasi czołowi soliści operowi: Delfina Ambroziak, Izabella Nawe, Barbara Nieman, Halina Słonicka, Irena Ślifarska, Urszula Trawińska-Moroz, Eugeniusz Banaszczyk, Tadeusz Kopacki, Henryk Łukaszek, Zdzisław Nikodem, Bogdan Paprocki, Kazimierz Pustelak, Romuald Spychalski, Lesław Wacławik, Józef Wojtan.

53 utwory, 28 wykonawców, 12 dyrygentów i kilka orkiestr – 3,5 godziny wśród operetkowych przebojów. Istotnie, „mistrzowie śpiewają mistrzów”!