Trubadur 4-1(45-46)/2007-08 Strona główna

Fenomen rodzeństwa Reszków

Polska publicystyka muzyczna wzbogaciła się ostatnio o bezcenną pozycję. Oto Wojciech Matuszewski (osiadły w USA polski koncertujący pianista i autor wielu artykułów o polskich muzykach w USA) napisał książkę biograficzną zatytułowaną Władcy amerykańskiej sceny operowej – Jan i Edward Reszke (siostra słynnych braci, też śpiewaczka, Józefina, pominięta została tylko w tytule). Jeden ze współczesnych krytyków muzycznych zauważył: takiego śpiewającego rodzeństwa nie było w historii opery nigdy przedtem, ani nigdy potem. A wydawca publikacji Krzysztof Pośpiech (Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater z Częstochowy), we wstępie Od wydawcy podkreślając wybitną pozycję rodzeństwa w historii wokalistyki operowej, dodał: osiągnięcia te w zderzeniu z faktem, iż obecnie niewiele Polaków wie, kim tak naprawdę byli Reszkowie, świadczy o wielkim zaniedbaniu i pilnej potrzebie przywrócenia sławy tym artystom. I książka lukę tę wypełnia. Dedykowana Marii Bilowicz (wnuczka Edwarda i chrzestna córka Jana) jest w pełni źródłowa, oparta głównie o informacje znajdujące się w archiwach teatrów operowych, w których rodzeństwo występowało (przede wszystkim Metropolitan Opera, Covent Garden w Londynie, La Scala, Teatro Real w Madrycie), a także o rękopis Dzieje rodziny Reszków autorstwa adresatki dedykacji. Liczne cytaty i opinie krytyki muzycznej, a także wspomnienia prawdziwej wychowanki wielkiego tenora (słowa autora książki) Bidu Sayao, uczennicy Jana – wzbogacają w sposób istotny tę publikację.

Książka zawiera trzy części: Lata przed Metropolitan Opera House (I), Abbey, Gran&Schoeffel Company Ltd (II), Okres władzy Maurycego Grau’a (III). Autor koncentruje się głównie na latach 1891-1903 (tzw. złotego okresu). Znakomitym uzupełnieniem książki są: bibliografia, wykaz ról operowych Jana i Edwarda Reszków, wykazy teatrów i sal koncertowych, w których występowali, oraz wymienionych w książce osób i dzieł operowych. A także 15 fotografii (doskonale reprodukowanych). Zresztą cała strona graficzna i edytorska omawianej pozycji jest bez zarzutu (druk i oprawa: Ośrodek Wydawniczo-Poligraficzny SIM w Warszawie).

Autor książki materiały o rodzeństwie Reszków gromadził około 20 lat. Dotarł do źródeł mało lub w ogóle nieznanych, a dysponując erudycją muzyczną i znaczną wiedzą wokalną (we wczesnej młodości uczył się śpiewu u prof. Grzegorza Orłowa) nie tylko starannie udokumentował działalność artystyczną rodzeństwa, ale potrafił oddać atmosferę czasów, w których żyli i występowali oraz przybliżyć osobowości swych bohaterów, ich ogromną kulturę oraz indywidualny wdzięk.

Wojciech Matuszewski: Władcy amerykańskiej sceny operowej – Jan i Edward Reszke, Wyd.: Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater w Częstochowie, 2007 r., wyd. I, nakład 500 egz., str. 229

Jacek Chodorowski